آزمایش CA19-9

تست CA 19-9 یک آزمایش خون است که میزان پروتئینی به نام آنتی‌ژن سرطانی ۱۹-۹ (CA 19-9) را در خون اندازه‌گیری می‌کند. این پروتئین به‌عنوان یک نشانگر توموری شناخته می‌شود و می‌تواند در تشخیص و پایش برخی سرطان‌ها، به‌ویژه سرطان پانکراس، مفید باشد.

اسامی دیگر تست CA19-9 :

تست CA 19-9 دارای چندین نام و اصطلاح مترادف است که در منابع علمی و آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اصطلاحات ممکن است بسته به منطقه یا نوع آزمایشگاه متفاوت باشند. در زیر به اسامی مترادف و مرتبط اشاره شده است:

اسامی مترادف و مرتبط:

Cancer Antigen 19-9 (آنتی‌ژن سرطانی ۱۹-۹)
Carbohydrate Antigen 19-9 (آنتی‌ژن کربوهیدراتی ۱۹-۹)
Gastrointestinal Cancer Antigen (آنتی‌ژن سرطان‌های گوارشی)
Sialylated Lewis Antigen (آنتی‌ژن سیالیله لوییس)

برخی از منابع علمی به دلیل ساختار مولکولی این آنتی‌ژن، آن را با عنوان Sialyl Lewis A antigen نیز معرفی می‌کنند که به بیان نقش آن در فرآیندهای بیولوژیک مرتبط با سرطان‌ها اشاره دارد.

معمولاً نام CA 19-9 در مکاتبات بالینی و آزمایشگاهی استفاده می‌شود، زیرا ساده‌تر و شناخته‌شده‌تر است

کاربردهای تست CA 19-9

پایش سرطان پانکراس:

این تست می‌تواند به پزشکان در ارزیابی اثربخشی درمان‌های سرطان پانکراس کمک کند. افزایش یا کاهش سطح CA 19-9 ممکن است نشان‌دهنده رشد یا کاهش تومور باشد.MedlinePlus

تشخیص سایر سرطان‌ها:

سطوح بالای CA 19-9 می‌تواند با سرطان‌های دیگر مانند سرطان کولون، معده و مجاری صفراوی نیز مرتبط باشد.stanfordhealthcare.org

شرایط غیرسرطانی:

برخی شرایط غیرسرطانی مانند پانکراتیت، سیروز کبدی و بیماری‌های مجاری صفراوی نیز می‌توانند باعث افزایش سطح CA 19-9 شوند.MedlinePlus

محدودیت‌های تست CA 19-9

عدم تشخیص قطعی:

سطوح بالای CA 19-9 به‌تنهایی نمی‌تواند تشخیص قطعی سرطان پانکراس را تأیید کند و باید با سایر آزمایش‌ها و تصاویر پزشکی ترکیب شود.

تأثیر شرایط غیرسرطانی:

برخی شرایط خوش‌خیم می‌توانند باعث افزایش سطح CA 19-9 شوند که ممکن است منجر به نتایج مثبت کاذب شود.

عدم تولید CA 19-9 در برخی افراد:

حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد به‌طور ژنتیکی قادر به تولید CA 19-9 نیستند، حتی در صورت وجود سرطان.

علل نتایج مثبت کاذب CA19-9

۱٫ شرایط غیرسرطانی:

بیماری‌های کبدی:

برخی بیماری‌های کبدی می‌توانند باعث افزایش سطح CA 19-9 شوند.

انسداد مجاری صفراوی:

انسداد مجاری صفراوی می‌تواند سطح بسیار بالای CA 19-9 را ایجاد کند که پس از رفع انسداد کاهش می‌یابد.

پانکراتیت (التهاب پانکراس):

این وضعیت می‌تواند منجر به افزایش سطح CA 19-9 شود.

۲٫ تداخلات آزمایشگاهی:

آنتی‌بادی‌های هتروفیل: تداخل آنتی‌بادی‌های هتروفیل می‌تواند باعث نتایج مثبت کاذب در تست CA 19-9 شود. معمولاً با افزودن مواد مسدودکننده این آنتی‌بادی‌ها، می‌توان این تداخلات را حذف کرد.

علل نتایج منفی کاذب

۱٫ ویژگی‌های ژنتیکی:

فنوتیپ لوییس منفی:

حدود ۵ تا ۷ درصد افراد دارای گروه خونی لوییس منفی هستند که قادر به تولید آنتی‌ژن CA 19-9 نیستند، حتی در صورت وجود سرطان. این موضوع می‌تواند به نتایج منفی کاذب منجر شود.

نکات مهم

تفسیر نتایج: نتایج تست CA 19-9 باید با در نظر گرفتن شرایط بالینی بیمار و استفاده از روش‌های تشخیصی مکمل تفسیر شود تا از اشتباهات تشخیصی جلوگیری گردد.

پیگیری نتایج غیرطبیعی: در صورت مشاهده نتایج غیرطبیعی، پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی یا تکرار تست را برای تأیید نتایج توصیه کند.

با توجه به این موارد، استفاده از تست CA 19-9 به‌عنوان تنها ابزار تشخیصی مناسب نیست و باید در کنار سایر روش‌های تشخیصی و ارزیابی‌های بالینی مورد استفاده قرار گیرد

نکات آزمایشگاهی مهم (همکاران محترم)

۱٫ نمونه‌گیری و نگهداری نمونه:

نوع نمونه:

این آزمایش معمولاً با سرم یا پلاسما انجام می‌شود. استفاده از لوله‌های ضد انعقاد مانند EDTA یا هپارین ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار دهد.

شرایط نگهداری:

سرم یا پلاسما باید در دمای ۲-۸ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. اگر نمونه تا ۴۸ ساعت بعد آنالیز نشود، باید در دمای -۲۰ درجه سانتی‌گراد یا پایین‌تر ذخیره شود.

۲٫ همولیز و لیپمیک بودن نمونه:

همولیز:

همولیز می‌تواند باعث ایجاد نتایج کاذب شود و باید از نمونه‌گیری صحیح اطمینان حاصل شود.

لیپمیک بودن:

وجود چربی در نمونه ممکن است در اندازه‌گیری‌ها تداخل ایجاد کند و باید از نمونه‌های ناشتا استفاده شود.

۳٫ زمان‌بندی تست:

پایش سرطان:

زمان نمونه‌گیری باید قبل و بعد از درمان (جراحی، شیمی‌درمانی، یا رادیوتراپی) انجام شود تا روند تغییرات سطح CA 19-9 بررسی شود.

۴٫ اختلاف بین کیت‌ها و دستگاه‌ها:

تفاوت در روش‌های اندازه‌گیری:

روش‌های مختلف ایمونواسی (مانند ELISA، CLIA، ECL) ممکن است نتایج متفاوتی ارائه دهند. لذا همیشه باید از یک روش مشخص برای پیگیری بیماران استفاده شود.

استانداردسازی:

مقادیر مرجع ممکن است بین آزمایشگاه‌ها متفاوت باشد، بنابراین تطبیق روش‌ها و مقادیر مرجع بسیار حیاتی است.

۵٫ تداخلات دارویی و بیولوژیک:

داروها:

برخی داروها ممکن است با نتایج تداخل کنند، به‌ویژه داروهایی که بر عملکرد کبد یا مجاری صفراوی تأثیر می‌گذارند.

آنتی‌ژن‌های مشابه:

وجود سایر آنتی‌ژن‌های مرتبط با CA 19-9 ممکن است منجر به نتایج مثبت کاذب شود.

۶٫ تفسیر در شرایط خاص:

حاملگی:

سطوح CA19-9 ممکن است در دوران بارداری به‌طور طبیعی افزایش یابد.

بیماران دیابتی:

دیابت کنترل‌نشده می‌تواند سطوح CA19-9 را تحت تأثیر قرار دهد.

۷٫ کالیبراسیون دستگاه:

دقت در کالیبراسیون:

آزمایشگاه باید به‌صورت دوره‌ای کالیبراسیون دستگاه را بررسی کند تا از صحت نتایج اطمینان حاصل شود.

۸٫ تست‌های مکمل:

برای ارزیابی دقیق‌تر، آزمایش‌های تکمیلی مانند CEA (آنتی‌ژن کارسینو امبریونیک)، تصویربرداری (CT یا MRI)، و آندوسونوگرافی ممکن است توصیه شود.

—

نتیجه‌گیری

این نکات تخصصی به بهبود کیفیت نتایج و کاهش خطاهای احتمالی کمک می‌کنند. اگر آزمایشگاه شما تجهیزات پیشرفته دارد یا قصد بهینه‌سازی فرآیندهای تشخیصی را دارید، به این جزئیات توجه بیشتری داشته باشید.

جهت درخواست آزمایش در تهران وارد شوید :

آزمایش آنلاین

به صداها و پیام های بدنتان گوش دهید و آنها را جدی بگیرید و در صورت نیاز هوم لب همراه شماست

این محتوا به عنوان ، بخشی از خدمات خونگیری در منزل هوم لب ارائه می شود. homelab یافته های تحقیق را به منظور افزایش دانش و درک در مورد سلامت و بیماری در بین بیماران ، متخصصان بهداشت و مردم ، ترجمه و پخش می کند.